Experts: Europese Unie kan niet zonder Russisch gas

Zo’n 40 procent van het totale gasverbruik in de Europese Unie komt uit Rusland. We zijn dus behoorlijk afhankelijk van Russisch gas. Wat betekent het huidige conflict over Oekraïne voor ons gasverbruik? Kunnen we in Europa zonder Russisch gas? En wat doen het met de nu al torenhoge gasprijzen?

De Europese lidstaten haalden in 2019 tussen de 35 en 40 procent van al het verbruikte gas uit Rusland. Tijdens de coronacrisis daalde dit tot in januari van dit jaar tot zo’n 25 procent. Nog altijd een grote hoeveelheid; we zijn voor een groot deel dus wel degelijk afhankelijk van de Russische leveringen. En dat heeft gevolgen, zo blijkt.  

Verder stijgende energieprijzen

Nu de spanningen over Oekraïne oplopen, kan het maar zo zijn dat de gaskranen helemaal dichtgaan. Hoewel we volgens minister voor Klimaat Rob Jetten (D66) “onder normale omstandigheden deze winter nog goed zullen doorkomen”, zullen de energieprijzen naar verwachting wél verder stijgen als het daadwerkelijk misgaat in en rond Oekraïne.

In eerste instantie komen we de winter prima door. Onder meer de LNG-leveringen (vloeibaar gas) uit de Verenigde Staten bieden zekerheid. Vorig jaar brachten bijna 250 Amerikaanse schepen LNG naar de Europese havens – zo’n 100 meer dan in 2019. Daarnaast is de bodem van de Europese gasvoorraden nog niet in zicht. Mede dankzij de huidige milde wintermaanden. Overigens komt Rusland zijn leveringsafspraken tot nog toe nog volledig na. 

Gasprobleem op lange termijn

Wat is dan wel het grote probleem? De langere termijn, aldus experts. We verbruiken momenteel minder gas uit Rusland en dat zorgt nu al voor grote problemen – bewijs: de huidige extreem hoge energieprijzen. Wanneer er helemaal geen gas meer uit Rusland komt, kun je wel nagaan dat de energieprijzen nóg verder stijgen.

Verwacht wordt dan ook dat de hogere energieprijzen voor een langere periode zullen aanhouden. Experts vermoeden dat het wel eens om een paar jaar zal kunnen gaan. Hoe hard de prijzen stijgen en hoe lang deze hoge prijzen aanhouden, is onder meer afhankelijk van wat Rusland gaat doen.

Naast de energieconsument is ook Den Haag flink bezig met het probleem. Het kabinet werkt met extra urgentie aan een backup-plan voor het geval er echt een gastekort ontstaat. Een woordvoerder van het ministerie laat weten dat de overheid er al lange tijd mee bezig is: "Dat is door de energiecrisis wel in een stroomversnelling geraakt."